TOXIC PEOPLE : คนเป็นพิษ อยู่ใกล้แล้วทำให้เครียด รับมืออย่างไร?

ในสังคมทั่วไปมีพฤติกรรมของคนประเภทหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อคนรอบข้าง เป็นพฤติกรรมที่เมื่อเราอยู่ใกล้แล้วทำให้รู้สึกเครียดตลอดเวลา และทำให้เรารู้สึกไม่มีความสุข อึดอัด เบื่อหน่าย รำคาญ หงุดหงิด หรือมีอารมณ์เสียตามมา ซึ่งถือได้ว่าเป็นความสัมพันธ์ที่เป็นพิษ เนื่องจากคนประเภทนี้มีพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อคนรอบข้างนั่นเอง อาจจะเป็นเพื่อน เพื่อนร่วมงาน คนในครอบครัว คนรัก หรือแม้กระทั่งตัวเราเองก็อาจมีนิสัยที่เป็นพิษกับคนรอบข้างด้วยเช่นกัน  ในบทความนี้จาปินจะพาไปรู้จักกับพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อคนรอบข้างและสังคม เพื่อการมีสุขภาพจิตที่ดีและมีความสุขในชีวิตมากขึ้น เราควรหลีกเลี่ยงและอยู่ห่างจากคนเหล่านี้ค่ะ 

Toxic People หรือในภาษาไทยเรียกว่า “คนเป็นพิษ” โดยคนประเภทนี้ส่วนใหญ่จะแสดงพฤติกรรมออกมาโดยไม่รู้ตัว เช่น ช่างเม้าท์ ช่างคุย ชอบนินทา ชอบระบายอารมณ์ ชอบส่งเสียงดัง อารมณ์แปรปรวน หรือแสดงอาการหงุดหงิดโดยไม่รู้สาเหตุ  ไม่ชอบสนับสนุนใคร (ยกเว้นตัวเอง)  มองโลกในแง่ร้าย คิดลบ ชอบโอ้อวด ขี้อิจฉา ไม่ให้เกียรติผู้อื่น มีอีโก้สูง และทำตัวยุ่งยากไปทุกเรื่อง เป็นต้น ซึ่งคนที่มีพฤติกรรมเหล่านี้มักจะเป็นคนที่มีวุฒิภาวะทางอารมณ์ที่ต่ำ (EQ) คือ ไม่มีความสามารถในการควบคุมอารมณ์ของตนเอง แล้วแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ ออกมา จนทำให้เสียบรรยากาศ และทำให้ผู้คนรอบข้างรู้สึกเบื่อหน่ายไปด้วย 

ในทางจิตวิทยาอธิบายพฤติกรรมของคนประเภทนี้ว่า เกิดจากการเลี้ยงดู สภาพแวดล้อมรอบตัว รวมถึงความเครียด และเคยได้รับบาดเจ็บอย่างลึกซึ้งจากเหตุการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อจิตใจในช่วงชีวิตที่ผ่านมา จนสั่งสมเป็นความเจ็บปวดและแปรเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่ไม่ดีโดยไม่รู้ตัว และกลายเป็นนิสัยติดตัวไปโดยปริยาย แม้ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม คนเหล่านี้จะไม่สามารถจัดการกับความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นภายในจิตใจตัวเองได้ 

ดังนั้น คนประเภทนี้จึงมักมีพฤติกรรมแบบ Over Identify คือ พยายามทำให้ตัวเองมีตัวตนในสังคม โดยจะแสดงพฤติกรรมแบบเดิม ๆ ซ้ำ ๆ เพื่อเรียกร้องให้ผู้คนเห็นความสำคัญของตนเอง หากเราใช้เวลากับคนประเภทนี้มาก ๆ หรืออยู่ใกล้ชิดและมีปฏิสัมพันธ์ด้วยบ่อย ๆ เราอาจซึมซับมุมมองหรือพฤติกรรมลบ ๆ บางอย่างมาโดยไม่รู้ตัว และจะส่งผลให้เรากลายเป็นพิษต่อคนรอบข้างไปด้วย ซึ่งมีงานวิจัยของ Friedrich Schiller University ในเยอรมันได้กล่าวไว้ว่า คนที่มีพฤติกรรมเป็นพิษจะทำให้คนรอบข้างเกิดความรู้สึกลบ ๆ และความรู้สึกลบ ๆ นั้นจะทำให้เกิดความเครียด ซึ่งจะส่งผลกระทบโดยตรงกับสมองของเรา

ประเภทของ Toxic People 

• ชอบนินทา พูดจาเสียดสี
  คนประเภทนี้มักจะสนุกกับการได้เม้าท์เรื่องของชาวบ้าน มีพฤติกรรมมักเป็นตัวดูดแต่เรื่องแย่ ๆ ไว้ แล้วแพร่กระจายออกไปด้วยการซุบซิบนินทา ไม่ว่าเรื่องเล็กหรือใหญ่ ขอให้ได้พูดไว้ก่อน โดยเฉพาะเรื่องคาว ๆ เรื่องความผิดพลาด เรื่องไม่ดีของผู้อื่น หรือแม้กระทั่งอาจจะเป็นเรื่องที่ดี แต่เอาไปพูดในลักษณะทำให้ผู้อื่นเสียหาย เติมเรื่องเติมราวเข้าไปให้สนุกปาก เข้าทำนองเรื่องคนอื่นรู้ดีไปหมด แต่เรื่องของตัวเองกลับไม่ค่อยรู้ หรือพยายามปกปิดไว้ โดยใช้การนินทาคนอื่นกลบเกลื่อนเข้าไว้ คนพวกนี้มักจะดึงดูดคนประเภทเดียวกันเข้ามาโดยอัตโนมัติ 

• อิจฉาริษยา
  คนประเภทนี้จะมีความเป็นพิษต่อผู้คนรอบข้างมากอย่างไม่น่าเชื่อ เพราะมีความเกลียดชังในตัวเองมากจนไม่สามารถมีความสุขกับคนรอบข้างได้  จะมีพฤติกรรมในลักษณะอยากได้อยากมีเหมือนคนอื่น หรืออยากมีเหนือกว่าคนอื่น แม้ว่าจะมี จะได้ จะประสบความสำเร็จแล้วก็ตาม แต่ก็ไม่พอใจในสิ่งที่ตนเองมี คนประเภทนี้จะไม่ยินดีที่มีคนได้มากกว่า เหนือกว่า และประสบความสำเร็จมากกว่าตน รวมทั้งยังชอบแสดงความหึงหวง ชอบตัดสินคนอื่น และชอบนินทาว่าร้ายคนอื่น ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่รวมอยู่ในกลุ่มเดียวกันด้วย 

• ไม่มีมารยาท
  ประเภทนี้มักจะไม่มีความเกรงใจ ไม่มีมารยาท ชอบล้ำเส้น ชอบละลาบละล้วงเรื่องส่วนตัวของคนอื่นอยู่เสมอ หากอยู่ใกล้แล้วจะรู้สึกว่าไม่ปลอดภัย เหมือนถูกคุกคามชีวิตตลอดเวลา

• ไม่ให้เกียรติคนอื่น
  คนประเภทนี้จะแสดงพฤติกรรมในลักษณะ “หยาบ” ออกมาก เช่น คำพูด กิริยาอาการ การกระทำต่าง ๆ  การคอมเม้นท์ การแสดงความคิดเห็น เป็นต้น และมักจะทำให้คนในสังคมรู้สึกไม่สบายใจกับพฤติกรรมเหล่านั้น ซึ่งเรามักจะสังเกตได้ว่าคนประเภทนี้จะไม่มีใครคอยช่วยผลักดัน หรือค้ำจุนอย่างจริงใจ หากพูดถึงการทำงานในองค์กร หรือทีมงาน ก็มักจะไม่มีความก้าวหน้าในอาชีพการงาน หรือไม่ได้รับการยอมรับเท่าที่ควร 

• มองโลกในแง่ร้าย
  คนประเภทนี้ไม่เพียงแต่จะมองโลกในแง่ร้าย แต่ยังนำมุมมองด้านลบนี้ไปใส่ในความคิดของคนอื่นด้วย พวกเขาจะดูดพลังงานบวกจากเรา ด้วยการมองว่าทุกเรื่องเป็นเรื่องเศร้า สร้างความซึมเศร้าให้กับตัวเอง และพยายามใส่พลังงานลบให้กับคนรอบข้าง โน้มน้าวเราให้เข้าไปอยู่ในโลกแห่งความซึมเศร้าด้วย  ซึ่งจากการศึกษาของมหาวิทยาลัยนอเธอร์ดามบอกว่า “การมองโลกในแง่ร้ายสามารถเป็นโรคติดต่อได้” ดังนั้นการอยู่ใกล้คนประเภทนี้อาจทำให้เราถูกดึงดูดออกจากโลกอันสวยงามเข้าไปสู่โลกแห่งความมืดมนของพวกเขาได้ 

• อีโก้สูง (EGO)
  หลายคนต้องพบกับความล้มเหลวเพราะตาบอดเชื่อในอีโก้ของตนเอง ซึ่งคนประเภทนี้มักจะมีความเชื่อมั่นในตัวเองสูงมากจนไม่รับฟังความคิดเห็นจากใครเลย แน่นอนว่าคนประเภทนี้ไม่ได้สร้างความเดือนร้อนให้ใครมากนัก แต่พฤติกรรมของพวกเขาได้ตัดโอกาสแห่งการประสบความสำเร็จในเป้าหมายของตัวเองไปเรียบร้อยแล้ว เพราะคนที่ประสบความสำเร็จส่วนใหญ่นั้นจะต้องเป็นผู้ที่รู้จักรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากผู้อื่น ต้องรู้จักให้เกียรติผู้อื่นทั้งการกระทำและคำพูด  ไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัว สามี ภรรยา เพื่อน ทีมงาน และคนรอบข้าง หากอยู่ใกล้คนประเภทนี้ จะทำให้เราไม่อยากแสดงความคิดเห็น หรือให้คำแนะนำใด ๆ เลย 

• คิดลบ พูดลบ (Negative Side)
  เรามักจะได้ยินคำพูด คำติ คำวิจารณ์ ในแง่มุมที่ไม่ดีจากคนกลุ่มนี้เสมอ ไม่ว่าเรื่องนั้นจะมีมุมที่ดีแค่ไหน แต่คนเหล่านี้จะไม่พูดถึงโดยเด็ดขาด หากมีปัญหามาปรึกษาเรา แล้วหากเราเสนอความช่วยเหลือและแนวทางแก้ไขให้ สุดท้ายพวกเขาจะไม่ต้องการแก้ไขอะไรเลย มีแต่จะบ่น ๆ และบ่น จนคนรอบข้างต้องเดินหนี หากอยู่ใกล้คนประเภทนี้ ไม่ว่าจะเป็นที่บ้าน ที่ทำงาน หรือที่ไหน ๆ จะทำให้เราเกิดความเครียดและมีโอกาสเป็นโรคประสาทเข้าสักวันอย่างแน่นอน เนื่องจากจะหาคำพูดดี ๆ ความคิดดี ๆ หรือความจรรโลงใจใด ๆ จากคนเหล่านี้ไม่มีเลย 

• ชอบควบคุม
  ประเภทนี้ต้องการควบคุมทุกคนรอบข้างและทุกอย่าง ทุกอย่างต้องเป็นไปตามที่คิดไว้เสมอ คนเหล่านี้มักใช้อารมณ์นำทางทุกการกระทำ และจะไม่หยุดโน้มน้าวให้คนอื่นเห็นด้วยกับความคิดและการกระทำของตนเอง ชอบจู้จี้ตลอดเวลาเพื่อหาแนวร่วมมาสนับสนุนตัวเอง เข้าทำนองความคิดของฉันถูกต้องเสมอ และห้ามเปลี่ยนแปลงใด ๆ 

• จอมบงการ
  คนประเภทนี้เป็นกลุ่มที่น่ากลัวมาก ๆ กลุ่มหนึ่ง เพราะมีความสามารถบงการและควบทุกอย่างได้ พวกเขาจะรู้จักการเข้าถึงและควบคุมคนรอบข้าง พวกเขาจะรู้จุดอ่อนของผู้คน เช่น ชอบทำอะไร ต้องการอะไร ทุกข์หรือสุขกับเรื่องใด จากนั้นพวกเขาจะให้สิ่งเหล่านั้นกับเป้าหมาย เพื่อทำให้รู้สึกดี และสุดท้ายพวกเขาจะใช้สิ่งเหล่านั้นมาหลอกใช้ทีหลัง ดังนั้นหากไม่อยากตกเป็นทาส จงอยู่ห่างจากคนประเภทนี้ 

• ชอบโอ้อวดตนเอง
  คนประเภทนี้ชอบพูดจาโอ้อวดตนเอง ไม่ยอมให้ใครพูดแทรกและไม่ยอมรับฟังความคิดเห็นของคนอื่น มักคิดว่าตัวเองเจ๋งที่สุดและฉลาดที่สุด เอาตัวเองเป็นศูนย์กลางของความสมบูรณ์ เชื่อว่าความคิดเห็นของคนอื่นด้อยกว่าตัวเองเสมอ ชอบเอาชนะความคิดเห็นของคนอื่น  มักจะปฏิเสธความคิดเห็นของคนอื่นว่าไม่ใช่ ไม่จริง แต่ความคิดเห็นของตนเองถูกต้องเสมอ และต้องการให้คนรอบข้างยอมรับความคิดเห็นนั้นด้วย 

• ยกตนเองเหนือคนอื่น กดคนอื่นให้ต่ำ
  คนประเภทนี้มักจะชอบพูดถึงเรื่องของตัวเอง โดยเฉพาะในด้านดี เหมือนเป็นคนหลงตัวเองนิด ๆ เพราะมีความเชื่อว่าตัวเองเก่งและดีกว่าคนอื่น ไม่ว่าเรื่องใด ๆ ซึ่งอาจเป็นเพราะลึก ๆ แล้วคนเหล่านี้ขาดความมั่นใจในตัวเอง มีจุดอ่อนบางอย่างและไม่อาจยอมรับความด้อยนั้นได้ จึงต้องพยายามกลบหลุมในใจนั้นด้วยการแสดงออกด้วยพฤติกรรมดังกล่าว เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับตัวเอง 

• อารมณ์แปรปรวน โมโหง่าย
  คนประเภทนี้มักมีปัญหาเรื่องการควบคุมอารณ์ของตัวเอง มีอารมณ์ขึ้นลง หรือฉุนเฉียวโดยไม่รู้สาเหตุ โมโหและหงุดหงิดง่ายไปกับทุกเรื่อง ไม่ว่าเรื่องเล็กหรือเรื่องใหญ่ มักมีพฤติกรรมแสดงออกอย่างชัดเจนทางสีหน้า ท่าทาง หรือมีคำพูดในลักษณะประชดประชัน ซึ่งคนเหล่านี้จะต้องการหาคนมารองรับอารมณ์ และผู้คนรอบข้างก็จะกลายเป็นที่รองรับอารมณ์ไปโดยปริยาย ดังนั้นเพื่อสุขภาพจิตที่ดี ควรหลีกเลี่ยงคนประเภทนี้จะดีที่สุด 

• ชอบฝืนใจผู้อื่น
  คนประเภทนนี้จะชอบฝืนใจทุกสิ่งอย่างที่อยู่รอบ ๆ ต้ว ไม่ว่าจะเป็นคนรัก เพื่อน ผู้คนรอบข้าง หรือสัตว์เลี้ยง ให้ทำตามที่ตัวเองต้องการ ให้ได้ดั่งใจเสมอ คนประเภทนี้มักจะล้มเหลวในการจูงใจและไม่สามารถปรับตัวเองให้เข้ากับผู้อื่นได้ จึงมักแสดงออกด้วยการกระทำที่หยาบคาย หรือคำพูดที่หยาบคายเพื่อบังคับให้คนอื่นทำตามสิ่งที่ตัวเองต้องการ 

• ชอบตัดสินคนอื่น
  คนประเภทนี้มักจะชอบดูถูกและตัดสินคนอื่นทันทีที่พบ หรือตัดสินจากการได้รับข้อมูลมาเพียงบางส่วนเท่านั้น โดยมักจะอ้างว่าตัวเองมีเซนส์ หรือมีกึ๋น และสามารถดูคนอื่นออก ตัวอย่าง เช่น การแสดงความคิดเห็นในแง่ลบเกี่ยวกับกรณีต่าง ๆ ในสื่อสังคมออนไลน์ 

วิธีรับมือกับ Toxic People 

• แสดงความรู้สึกให้ทราบตรง ๆ ไปเลย
  หากเราไม่พยายามบอกคนเหล่านี้ว่าสิ่งที่เขาทำกำลังทำร้ายคนรอบข้าง และเป็นพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ต่อคนรอบข้างและในสังคม เขาจะยิ่งไม่มีวันรู้ตัว และจะยังคงมีพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อไป ซึ่งจะเป็นการทำร้ายคนรอบข้างต่อไปเรื่อย ๆ เช่นกัน ดังนั้นควรบอกเขาตรง ๆ ไปเลยว่าเรารู้สึกอย่างไรกับพฤติกรรมเหล่านั้นของเขา 

• กำหนดขอบเขตและรักษาขอบเขต
  อย่าลืมว่าเราต้องดูแลสุขภาพจิตใจของตัวเองด้วย อย่ามัวแต่ยอมรับฟังและเป็นเหยื่อของคนเหล่านี้ ควรหาวิธีป้องกันตนเองจากพฤติกรรมอันเป็นพิษที่ไม่ดีต่อสุขภาพจิตใจ ไตร่ตรองถึงความสัมพันธ์และพิจารณาหาเหตุและผล สร้างขอบเขตขึ้นมา รักษาระยะห่างให้พอเหมาะ อย่าให้เขาล้ำเส้นจนเกินไป หากเป็นเพื่อนร่วมงาน ก็คงความสัมพันธ์เฉพาะเรื่องงานเท่านั้น ควรใช้เวลากับคนเหล่านี้ให้น้อยลง 

• ต่อสู้อย่างชาญฉลาด
  หากถึงขั้นทะเลาะกันกับคนเป็นพิษเหล่านั้น ก็เป็นการยากที่จะสร้างสมดุลระหว่างความจริงใจและพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมทางอารมณ์เหล่านั้น ดังนั้นอย่าเผลอเล่นเกมตามคนประเภทนี้โดยเด็ดขาด ต้องอ่านเกมให้ออก แล้วนิ่งเข้าไว้ ทำเป็นไม่สนใจ เข้าหูซ้ายทะลุหูขวา หรือเฉยเมยไปเลย ปล่อยให้คนเหล่านี้แสดงพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อไป สุดท้ายความเป็นพิษนั้นก็จะอยู่กับตัวของเขาเอง นั่นหมายความว่าคนเหล่านี้จะแพ้ภัยตัวเอง เพราะความเป็นพิษจะอยู่กับเขา และความเครียดก็จะอยู่กับเขาด้วย ซึ่งมันเป็นเรื่องทางจิตวิทยา ต้องรู้เท่าทัน อย่าไปสนใจ 

• พยายามคิดบวก
  ลองปรับเปลี่ยนมุมมอง ซึ่งวิธีนี้อาจทำได้ยาก แต่หากทำได้มันจะเป็นผลดีต่อทุกฝ่าย คนที่มีพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อคนรอบข้างนั้น ส่วนใหญ่มักจะชอบทำให้คนอื่นอารมณ์เสียง่าย โกรธง่าย หรือปัญหาที่คนเหล่านี้สร้างขึ้นมักจะทำให้คนที่อยู่ใกล้เกิดความเครียด แทนที่เราจะไปมีอารมณ์ร่วมตาม ให้ลองเปลี่ยนความคิดและแก้ปัญหาในเชิงบวก เนื่องจากคนเหล่านี้มีปมอะไรบางอย่างในอดีตจึงทำให้ต้องกลายเป็นคนที่มีพฤติกรรมที่เป็นพิษในปัจจุบัน ซึ่งเราไม่สามารถเปลี่ยนแปลงคนเหล่านี้ได้ แต่เราสามารถเปลี่ยนความคิดตัวเองได้ พยายามจัดการกับอารมณ์ของตัวเอง ลองเข้าใจและปล่อยวางให้ได้ เพราะคนเหล่านี้ไม่สมควรได้รับความสนใจอะไรจากเรามากมาย 

• ยุติความสัมพันธ์
  หากทนรับมือกับพฤติกรรมที่เป็นพิษต่อไปไม่ไหวแล้ว ก็อาจต้องเลือกวิธีสุดท้ายคือ ”ทางใครทางมัน” กันไปเลย ซึ่งการยุติความสัมพันธ์อาจทำให้รู้สึกเจ็บปวด โดยเฉพาะถ้าอีกฝ่ายเป็นแฟนหรือสามีภรรยาที่คบกันมานาน แต่ก็อาจเป็นทางออกที่ดีที่สุดสำหรับทั้งสองฝ่าย เพื่อโอกาสในการสร้างความสัมพันธ์ในครั้งใหม่ในอนาคต ซึ่งอาจจะเป็นผลดีต่อสุขภาพจิตมากกว่าเดิมก็ได้ 

นี่เป็นเพียงแค่บางส่วนในประเภทของ Toxic People  เท่านั้น  แต่ยังมีคนที่มีพฤติกรรมที่เป็นพิษอื่น ๆ อีกมากมายที่ยังไม่ได้กล่าวถึง อย่างไรก็ตาม เมื่อเราทราบถึงพฤติกรรมที่เป็นพิษดังกล่าวแล้ว ให้ลองสำรวจตัวเองและปรับปรุงแก้ไข หรือพยายามหลีกเลี่ยงการมีปฏิสัมพันธ์กับคนเหล่านี้ เพื่อสุขภาพจิตที่ดีของเราและคนรอบข้าง และเพื่อสังคมที่น่าอยู่ขึ้น 

จาปินขอสนับสนุนให้ทุกคนมีสุขภาพจิตที่ดีและสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง ปลอดภัยห่างไกลจากโรคภัยไข้เจ็บ ด้วยเครื่องผลิตน้ำดื่มไอวอเตอร์ (iWater) ที่ให้คุณได้มากกว่าคำว่าน้ำดื่มที่สะอาด เพราะน้ำดื่มไอวอเตอร์เป็นน้ำกลุ่มโมเลกุลเล็ก สะอาด ปราศจากเชื้อโรคและแบคทีเรีย คงไว้ซึ่งแร่ธาตุ แคลเซียม แมกนีเซียม และได้รับการรับรองมาตรฐานทั้งระบบจากองค์กรอนามัยแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา (NSF) ควรดื่มน้ำสะอาดให้ได้ตามปริมาณที่ร่างกายต้องการวันละ 6-8 แก้ว (1.5-2 ลิตร) จะช่วยให้ระบบต่าง ๆ ของร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

หมายเหตุ: ติดตามบทความใหม่ๆได้ที่ http://www.japin.co.th

สามารถติดตามกิจกรรมดีๆได้ทาง
	Mr.Happii	Mr.Happii